Tarih: 17.03.2024 11:32

DOĞUBAYAZIT (BAYEZİD) SANCAĞI'NIN DEMOGRAFİK YAPISI

Facebook Twitter Linked-in

1906 yılına gelindiğinde ise sancak dâhilinde 44.199'u erkek ve 33.143'ü kadın olmak üzere toplam 77.342 kişi yaşamaktadır”. Bayezid'de erkek nüfus, kadın nüfustan oldukça fazladır. Erkek nüfus ile kadın nüfus arasındaki fark 1881-93 arasında yaklaşık 6.500 kişi (9 020) iken 1906-1907 devresinde fark, yaklaşık 11.000 civarındadır (9630). Bu istatistiklerde verilen rakamlar ile yukarıda Vilayet Salnâmesi'ndeki rakamlar arasında bir tutarsızlık söz konusudur. İstatistiklere göre 1896 yılında tahminen 60.000 seviyesinde olması gereken nüfus, salnâmede 82.575 olarak gösterilmiştir. Nüfus artış hızı dikkate alındığında salnâmelerde verilen rakamların tartışmaya açık olduğu kanaatine varılabilir. Nitekim 1897 yılı istatistiğinde Erzurum'un vilayet olarak nüfus bilgileri verilmiş ise de Bayezid Sancağı nüfusu hakkında bir bilgiye rastlanamamıştır,
Sonuç
Bayezid Sancağı, ele geçirildiği tarihten itibaren, gerçekleşen idari değişikliklere muhatap olmuş, genelde Erzurum Vilayeti'nin bir sancağı olarak idarede yer bulmuştur. Sancağın sosyal yapısından kaynaklanan problemler, zaman içerisinde önemle ele alınmış, iç ve dış politik dengelerin sağlanabilmesi amacıyla kurumsal yenilikler getirilmiştir. Aşiretlerin nahiye olarak telakki edilmesi ve aşiretlerden gönüllü alaylar suretinde faydalanılması, iç güvenliği temin ederken, dış politikada da devleti zor durumda bırakan hareketlerin önüne geçilmesi gibi faydalar doğurmuştur. Ahmed Şakir Paşa'nın başkanlığında yürütülen Vilâyât-ı Sitte Islahatı kapsamında da Bayezid Sancağı'nın idari eksiklikleri giderilmiştir. XIX. yüzyılın sonlarında, Müslümanların çoğunlukta olduğu Bayezid, nüfusu hızla artan bir sancak olarak da tarihteki yerini almıştır. Gayr-i müslim nüfusun bazı köylerde çoğunluğu oluşturduğu görülmekle birlikte bu üstünlüklerini hemen hiçbir kaza geneline teşmil edememişlerdir. Buna rağmen vilayet nizamnamelerinin gereği olarak idari bütünlükte temsil haklarını kullanmışlardır.

Kaynak; Osmanlı Devleti'nin ilk istatistik yıllığı 1897,,(Murat Kaçmaz)




Orjinal Habere Git
— HABER SONU —